شرکت مهندسین مشاور ایمن آروند جاوید فرجاد

شرکت مهندسین مشاور ایمن آروند جاوید فرجاد

مشاوره مهندسی ایمنی در صنایع نفت، گاز و پتروشیمی

شناسایی مخاطرات فرآیندی با استفاده از تکنیک HAZOP

در تمامی صنایع فرآیندی، انتقال، فراورش و ذخیره سازی مقادیر زیادی از هیدروکربن های فرار و قابل اشتعال و نیز مواد شیمیایی غیر قابل اجتناب است. پیامدهای ناشی از حوادثی مانند آتش سوزی، انفجار و انتشار مواد سمی ممکن است فاجعه بار باشد بطوریکه بر روی سرمایه گذاری کلی، ایمنی کارمندان، تجهیزات و محیط زیست تأثیر بگذارد. این رویدادهای نامطلوب با استفاده از مدیریت و ارزیابی ریسک مناسب می توانند کنترل گردند. فرآیند مدیریت و ارزیابی ریسک نه تنها مدیریت، بلکه افراد درگیر در بخش­ های Planning، Design، Operation، Maintenance و Safety را نیز در بر می گیرد. این فرآیند مدیران، مهندسان، سوپروایزرها، اپراتورها و حتی کارگران را نیز در بر می گیرد.

مدیریت ریسک، آنالیز مخاطره فرآیندی (Process Hazard analysis) را به عنوان اولین مرحله برای آغاز فرآیند شناسایی مخاطرات در بر می گیرد. روش های زیادی برای اجرای آنالیز مخاطره فرآیندی وجود دارد که در زیر به برخی از آن ها اشاره می گردد:

 

  • What if/Check list
  • Fault tree analysis (FTA)
  • Failure mode and effect analysis (FMEA)
  • Cause-consequence analysis
  • Event tree analysis (ETA)
  • Hazard and operability analysis (HAZOP)

 

از میان موارد فوق مطالعه HAZOP یک تکنیک قوی برای شناسایی مخاطرات می باشد. این تکنیک نیاز دارد که یک رویه سیستماتیک و جامع در سراسر مطالعه دنبال گردد و این روش تلاش های یک تیم متشکل از افراد با تجربه در زمینه های طراحی، بهره برداری، تعمیرات و ایمنی را به کار می گیرد. این تکنیک علاوه بر قدرت بالای آن در شناسایی مخاطرات ایمنی، بهداشتی و محیط زیستی می تواند مشکلات عملیاتی بالقوه را نیز شناسایی نماید. این تکنیک قابل اعمال به کارخانه های در حال طراحی و جدید، کارخانه های در حال بهره برداری، فعالیت های شامل تغییرات در کارخانه ها، واحدهای آزمایشگاهی صنعتی (Pilot plants)، عملیات آزمایشگاهی خطرناک، فعالیت های Commissioning و Strat up می باشد.

همچنین باید عنوان نمود که مطالعه HAZOP، آنالیز ساختار یافته یک سیستم، فرآیند یا عملیات است که در آن اطلاعات Detailed Design در دسترس است و توسط یک تیم متشکل از چندین بخش اجرا می گردد. با وجود سیستماتیک بودن این روش، این تکنیک با تمرکز بر روی انحرافات معنا دار از تمایل طراحی به خلاق و آزاد بودن آن کمک می نماید.

همکاران ما